TÜRKİYE VE BAZI OECD ÜLKELERİ ARASINDA VERGİ YÜKÜNÜN KARŞILAŞTIRILMALI İNCELENMESİ
Özet Görüntüleme: 79
/ 
PDF İndirme: 37
DOI:
https://doi.org/10.69599/izd.2917Anahtar Kelimeler:
Vergi Yükü- Türkiye- OECD- Karşılaştırmalı İncelemeÖzet
Vergi, modern devlet yapılarında, devletlerin en önemli gelir kaynağını oluşturmaktadır. Kamusal mal ve hizmet üretiminin finansmanında genel finansman aracı olarak kullanılan vergiler; gelir, servet ve harcama unsurları üzerinden alınabilmektedir. Zira verginin kaynağının geniş tutulması, devletin vergilendirme yetkisini kullanmada geniş hareket alanı sağlamaktadır. Verginin mükellefi olan gerçek ve tüzel kişiler, gelirlerinin belirli bir kısmını vergi olarak ödemek zorunda kalmaktadırlar. Vergilendirme ile kişilerin gelirleri arasında her zaman doğrusal bir ilişki mevcut olmadığından, kişiler vergi yüklerini üzerlerinde olduğundan daha fazla hissedebilmektedirler. Bu çalışmada, Türkiye ile seçilmiş OECD ülkeleri arasında, toplumsal vergi yüklerinin karşılaştırmalı bir değerlendirmesi yapılmıştır. Nitel araştırma yöntemi olan, doküman analizine dayalı olarak gerçekleştirilen bu çalışmanın neticesinde, Türkiye’deki vergi yükünün, OECD ülkeleri vergi yükü ortalamasının altında kaldığı tespit edilmiştir. Türkiye’de vergi yükünün fazla hissedilmesinin temel sebebinin, vergilendirme aşamasında anayasal vergilendirme ilkelerinin etkin tatbik edilmeyişi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
İndirmeler
Referanslar
Armağan, R. (2007). Türkiye’de Gelir ve Kurumlar Vergisi Oranlarında İndirimin Vergi Gelirleri Üzerine Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 12(3), 227-252.
Arsan. H.Ü. (1975). Vergi Yükü Üzerine Bir İnceleme. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, 12.
Arslaner, H. (2018). Teorik Olarak Vergi Yükü; 1980-2015 Yılları Arasında Türkiye’de Toplam Vergi Yüküne Etki Eden Temel Ekonomik Faktörler. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi. Cilt: 9, Sayı: 23.
Çağdaş, Y. (2020). Türkiye’de Toplam Vergi Yükünün OECD Ülkeleri İle Karşılaştırılması. BAİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt: 20, Sayı: 1/Bahar: 81-96.
Çomaklı, T., Turan, D. & Doğruyol, C. (2015). Kamu Maliyesi. Ankara: Savaş Yayınevi.
Erdoğan, Z. (2013). Türkiye’de Global Vergi Yükü ve Vergi Yüküne Etki Eden Faktörlerin OECD Ülkeleri İle Karşılaştırmalı Olarak Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
GİB, (2025). İstatistikler, https://www.gib.gov.tr/ yardim-ve-kaynaklar/istatistikler, (Erişim tarihi: 11.06.2025)
Gürdal, T. & Yavuz, H. (2017). Türkiye’de Vergi Yükünün Gelişimi: 2000 Sonrası Dönem Analizi. Vergi Raporu Dergisi. Sayı: 209, s. 9-28.
Hazine & Maliye Bakanlığı, (2025). İstatistikler, https://www.hmb.gov.tr/kamu-finansmani-istatistikleri, (Erişim tarihi: 19.06.2025)
Jordan, S. & Pomerleau, K. (2015). A Comparison of the Tax Burden on Labor in the OECD. Tax Foundation. Fiscal Fact, No: 475, July.
Kılıçaslan, H. & Yavan, S. (2017). Türkiye’de Vergi Yükünün Değerlendirilmesi: OECD Ülkeleri İle Karşılaştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt: 13, Sayı: 2.
Köstekçi, A. (2024). Vergi Yükünün Belirleyicileri: Türkiye Üzerine Bir İnceleme. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (37), 125-142. https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1495426
Muhasebat Genel Müdürlüğü, (2025). Genel Yönetim Bütçe İstatistikleri. https://muhasebat.hmb.gov.tr/mahalli-idareler-alt-sektoru-mali-istatistikleri. (Erişim tarihi: 28.07.2025)
OECD. (2017). Revenue Statistics. www.oecd.org/tax/revenue-statistics.htm, (Erişim tarihi: 16.06.2025).
OECD, (2025). Revenue Statistics - OECD Countries: Comparative tables, https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=REV (Erişim tarihi: 13.06.2025)
OECD, (2025). Tax Policy, www.oecd.org/tax/tax-policy/taxing-wages.htm. (Erişim tarihi: 10.06.2025)
OECD, (2025). Taxing Wages 2025 Decomposition of Personal Income Taxes and the Role of Tax Reliefs. https://www.oecd.org/en/publications/taxing-wages-2025_b3a95829-en.html. (Erişim tarihi: 27.07.2025)
Pınar, A. (2014). Kamu Maliyesi ve Maliye Politikası. Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.
Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir Araştırma Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250. http://doi.org/10.33400/kuje.843306
Sugözü, H. İ. (2010). Kayıt Dışı Ekonomi ve Türkiye. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
T.C. Dışişleri Bakanlığı (2025). Ülkelerin Ekonomik Görünümleri. https://www.mfa.gov.tr. (Erişim tarihi: 28.07.2025)
Tezel, K. (2018). Bazı OECD Ülkeleri ve Türkiye’deki Toplam Vergi Gelirlerinin Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) Oranlarının Karşılaştırılması. Vergi Raporu Dergisi. Sayı: 223, 104-113.
TÜİK, (2025). Veri Portalı. https://data.tuik.gov.tr. (Erişim tarihi: 28.07.2025)
Uygun, E. & Kasa, H. (2017). Vergi Yükü Kavramı: Türkiye ve Diğer OECD Ülkelerinin Karşılaştırılması (1965-2014 Yılları). Journal of Academic Value Studies, 3(14), 30-38.
Verenika, B. & Lenka, J. (2012). Taxation of Corporations and Their Impact on Economic Growth: The Case of EU Countries. Journal of Competitiveness. vol: 4, issue 4, December, s. 96-108.
Yolal, M. (2025). Karbon Vergisi Uygulamalarının İskandinav Ülkeleri Açısından Değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(53), 265-290. https://doi.org/10.31795/baunsobed.1642788
Yoruldu, M. (2019). Türkiye’de Vergi Kayıp ve Kaçaklarının Önlenmesinde Meslek Mensupları ve Bağımsız Denetçilerin Etkinliği: İzmir İli Örneği. İstanbul: Hiper Yayıncılık.
Yoruldu, M. (2020). Vergi Uyumu ve Vergiye Uyum Sağlayan Mükelleflere Tanınan Vergi Teşvikinin Değerlendirilmesi. Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5(3), 55-64.
Yoruldu, M. (2021). Türkiye’de Vergi Harcamalarının Vergilendirmenin Fonksiyonları Açısından Değerlendirilmesi: 2019-2023. Maliye Çalışmaları Dergisi-Journal of Public Finance Studies, 2021; 65: 139-150. https://doi.org/10.26650/mcd2021-887798
Yoruldu, M. (2022), Vergi Sosyolojisi Kavramı Ve İbn-i Haldun’un Vergi Sosyolojisi Yaklaşımının İncelenmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31 (1), 190-203.
