HASTANE İŞLETMELERİNDE İÇ KONTROL SİSTEMİ: KAVRAMSAL ÇERÇEVE


DOI:
https://doi.org/10.69599/izd.2841Anahtar Kelimeler:
Hastanelerde İç Kontrol- Sağlık- Sektörel İç KontrolÖzet
Sağlık, dünya üzerinde yaşayan tüm insanların sahip olması gereken ve yaşamlarını sürdürebilmesi için en önemli olgulardan birisidir. İnsanlar yaşamların çeşitli dönemlerinden sağlıklarını kaybetme durumu ile karşılaştıklarında sağlıklarını tekrardan kazanmak için ağırlıklı olarak hastanelere başvururlar. Hastaneler, bünyesinde tıbbın çeşitli kollarından uzman sağlık çalışanlarının istihdam edildiği başvuran hastanın durumuna göre ayaktan veya yatarak tedavi hizmetinin kesintisiz olarak sunulduğu işletmelerdir. Hastaneler, sundukları hizmetin diğer hizmet işletmelerinden farklı olması nedeniyle iş süreçlerinde iç kontrolün önemi artmıştır. Bu çalışmanın amacı hastanelerde iç kontrol sistemine yönelik yayımlanan makalelere literatür taraması yapılarak kavramsal bir çerçeve oluşturulmaktadır. Çalışmanın sonucunda hastanelerde iç kontrol uygulamaları sadece idari bölümleri kapsadığına ve iç kontrol sisteminin uygulamalarından hedeflenen faydanın sağlanabilmesi için tıbbi bölümler ile yardımcı destek bölümlerinin de iç kontrol uygulamalarına dahil edilmesi gerekliliğine ulaşılmıştır.
İndirmeler
Referanslar
Atlı, Y ve Yücel, N. (2018). Sağlık Kurumları, Sağlık Kurumlarında Marka ve Elazığı İli Sağlık Sektörü. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimleri Dergisi. 2(2), 45-63.
Atabay, S. (2022). Sağlık Hakkı ve Unsurları. Türkiye Biyoetik Dergisi. 9(3), 105-113.
Ataç, Ö ve Kurtdaş, M. (2015). Sağlık- Hastalık Toplumsal Kökenleri ve Sağlık Sosyolojisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 25 (1). 231-250.
Awaluddin, A. (2024). Internal Control and Rısk Management on Fraud Prevention in Financial Statements. International Journal of Financial Economics. 1(1), 26-38.
Bingöl, O. (2017). Sosyolojik Reçetelerle Sağlık. Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi. 28(28), 159-172. E-ISSN: 2645-8950.
COSO; Definition of Internal Control retrieved November 4 2024 from https://www.coso.org/_files/ugd/3059fc_1df7d5dd38074006bce8fdf621a942cf.pdf 04.11.2024
COSO: Definition of Control Activities. retrieved November 4 2024 from https://www.coso.org/_files/ugd/3059fc_1df7d5dd38074006bce8fdf621a942cf.pdf adresinden
COSO: Definition of Information and Communication retrieved November 4 2024 from https://www.coso.org/_files/ugd/3059fc_1df7d5dd38074006bce8fdf621a942cf.pdf
COSO: Definition of Monitoring retrieved November 4 2024 from https://www.coso.org/_files/ugd/3059fc_1df7d5dd38074006bce8fdf621a942cf.pdf.
Çağatay, A. ve Arslan, Ü. (2020). Hastane çalışanlarına göre yöneticilerin çatışma çözme stratejileri. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(4), 2300-2310. https://doi.org/10.33206/mjss.742412
Çalmaz, A., & Yılmazel, G. (2023). Sağlık Politikalarıyla Hemşirelik. Hitit Sağlık Dergisi. 1, 61- 70
Çakırcı, O ve Acar, D. (2017). Hastane Yöneticilerinin İleri Maliyet Yönetimi Yaklaşımlarına ve Hastane Maliyetlerini Etkileyen Faktörlere İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 20(3), 275-298.
Çakırsoy, E., & Baral, G., (2022). İç Kontrol Sistemi ve Belediyelerde Uygulaması Hakkında Kavramsal Bir Değerlendirme Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 67, 267-278. https://doi.org/10.55322/mdbakis.1070962
Deloitte; COSO- Control Environment retrieved November 4 2024 from https://www.deloitte.com/ng/en/services/audit/perspectives/coso-control-environment.html
Demirci, H. (2020). Sağlık Sigortası Sahipliği ve Sağlık Hizmetleri Talebi. Selçuk Sağlık Dergisi. 1, 37-45.
Dinçer, Ö. (2003). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. Beta Basım Yayım. İstanbul.
Dursun, G ve Akın, S. (2019). Türkiye ’de Özel Hastanelerde İç Kontrol Sisteminin Önemi. İzmir Demokrasi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 48-60. E-ISNN: 2651-4575.
Eke, E. (2022). Sağlık Politikası Süreci. Kamu Yönetimi ve Politikaları Dergisi. 3(3), 41-67. ISSN: 2717-9729
Elden Ürgüp, S. (2020). Muhasebe Alanında Hata ve Hile İle İç Kontrol Üzerine Yazılmış Lisanüstü Tezlerin Analizi (2009-2019). Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. 21(2) 90-102. DOI: 10.37880/cumuiibf.742616.
Erdoğan, A ve Özçelik, H. (2022). İç Kontrol Sisteminin COSO Standartlarina Göre Değerlendirilmesi: Perakende Sektöründe Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. 27(3), 461-476. Proje Numarası: SYL-2018-6933.
Erdoğan, B ve Mengi, B. (2018). Hata ve Hilelerin Önlenmesine Yönelik Kontroller ve Sağlık Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Giresun Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. 4(8), 85-106.
Eskin, I. (2020). Evaluation of The Effectiveness of The Internal Control System In Hospital Businesses: A Case Study. Journal of Administrative Sciences. 19(29), 151-178. https://doi.org/10.35408/comuybd.716704.
Fritze, L., & Jockel, O. (2025). Developing a Model For An Internal Control System for Usage in Financial Accounting and Controlling. Journal of Financial Risk Management, 14, 18-36
Gül, M., Kaya, E. (2023). İç Kontrolün Sağlık Çalışanları Tarafından Değerlendirilmesi: Fırat Üniversitesi Hastanesi Örneği, İşletme Araştırmaları Dergisi, 15 (2), 941-952. https://doi.org/10.20491/isarder.2023.1628.
Işık, A., & Akdoğan, N. (2024). Büyükşehir Belediyelerinde İç Kontrol Sistemi ve Etkinliği Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 71,251-274. https://doi.org/10.55322/mdbakis.1352178
Kahveci Ceylan, B, Azizoğlu, F ve Mete, M. (2023). Sağlık Politikaları ve Türkiye ’de Sağlık Dönüşüm Politikalarının Dönüşümü. Akşehir Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler Dergisi. 16, 186-203.
Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü; İç Kontrol Standartları. (https://khgm.saglik.gov.tr/TR-44068/ic-kontrol-nedir.html). Adresinden 15.11.2024 tarihinden aktarılmıştır.
Kaya, A. (2019). İç Kontrol Sisteminin Sağlık Kurumlarının Performansı Üzerine Etkisi. Göbeklitepe Sağlık Bilimleri Dergisi. 2(2), 1-17. ISSN: 2757-6221
Kazan, G. (2023). Tedarik Zinciri Yönetiminde İç Kontrol: Verimliliğin ve Risk Yönetiminin Etkinliğinin Arttırılması. Denetişim Dergisi. 14(28), 123-136. https://doi.org/10.58348/denetisim.1320143
Kılıç, U ve Uzun, H. (2023). Sağlık Hizmetlerinde Kalite Yönetimi: Elağız Örneği. Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi. 10(20), 83-111. ISSN: 2148-2527
Koçyiğit, S, Ceylan, Ö ve Uysal, D. (2022). İç Kontrol Sistemi: Stok Yönetimi ve Mutemetlik İşlemleri Açısından Kamu Hastanesi Örneği. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi. 8(1), 34-50. ISSN: 2149-6161.
Kurnaz, E. (2020). Sağlık Sektöründe İç Kontrol Sisteminin COSO İç Kontrol Modeli Bileşenleri Açısından İncelenmesi: Bir Hastane Uygulaması. Mali Çözüm Dergisi. 30(157), 163-185. ISSN: 2458-8997.
Kurt, G. (2024). Türk Kamu Yönetiminde İç Kontrol ve T.C. Sağlık Bakanlığı İç Kontrol Uygulamalarının Değerlendirilmesi, Journal of Economics and Political Sciences, 4(1), 20-34
Kurtuluş (2021). “Sağlık Hizmetlerinde Kontrol” Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 45(2), 77-100.
Özel Hastane Yönetmeliği, Resmi Gazete Tarih ve Sayısı, 27.03.2002 / 24708.
Polat, G. (2019). Hastane harcamalarının yerel kalkınmaya etkisi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 1-15. https://doi.org/10.31592/aeusbed.359371
Sağlık Bakanlığına Ait Kurum Ve Kuruluşlar İle Devlet Üniversitelerinin İlgili Birimlerinin Birlikte Kullanımı İle İşbirliği Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete Tarihi ve Sayısı: 04.03.2020/31058. Tanyıldızı, İ ve Demir, Ö. (2019). Sağlık Kurumlarında Yalın Yönetim. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 3(1). 13-40.
Türk Dil Kurumu, Sağlık Tanımı https://sozluk.gov.tr/adresinden 07.10.2024 tarihinde alınmıştır.
UN, Universal Declaration of Human Rights retrieved October 07. 2024 from https://www.un.org/sites/un2.un.org/files/2021/03/udhr.pdf
WHO, Definition of Healty. Retrieved October 7 2024 from https://www.who.int/data/gho/data/major-themes/health-and-well-being.
WHO, Definition of Healty Service retrieved October 08 2024 from https://www.who.int/docs/defaultsource/documents/health-systems-strengthening-glossary.pdf.
WHO, Hospitals retrieved October 09 2024 from https://www.who.int/health-topics/hospitals#tab=tab_1.
WHO, Principles of Healty retrieved October 07 2024 from https://www.who.int/about/governance/constitution
Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği, Resmi Gazete Tarihi ve Sayısı 13.01.1983 / 17927
Yıldırım, F, Gönen, S. (2020). İç Kontrol Sisteminin Etkinliğinin Değerlendirilmesi: Karadeniz Teknik Üniversitesi Farabi Hastanesine Yönelik Bir Araştırma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9 (3), 2062-2080. https://doi.org/10.15869/itobiad.732220
Yurtlu, Ö., (2022). İşletmelerin İç Denetim Yapısının Kurumsal Yönetim Sürecine Etkisi. İzmir Yönetim Dergisi, 3(2), 36-51. https://doi.org/10.56203/iyd.1126972.