SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASINDA ÖNEMLİLİK KAVRAMI KAPSAMINDA ULUSLARARASI STANDARTLARIN İNCELENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ


DOI:
https://doi.org/10.69599/izd.2770Anahtar Kelimeler:
Sürdürülebilirlik Raporlaması- Önemlilik Kavramı- Kurumsal SürdürülebilirlikÖzet
Son yıllarda uluslararası ticaret hacminin artmasıyla birlikte çevresel ve sosyal sorunlar önemli ölçüde gündeme gelmiş, sürdürülebilirlik kavramının önemi daha fazla vurgulanmaya başlanmıştır. Özellikle üretim faaliyetlerinin gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere kayması sonucu oluşan çevresel etkiler, küresel çapta yeni tartışmalara ve düzenlemelere yol açmıştır. Birleşmiş Milletler tarafından 1987 yılında yayımlanan Brundtland Raporu, sürdürülebilirlik kavramını ekonomik, sosyal ve çevresel boyutları dengeleyerek mevcut nesillerin ihtiyaçlarını karşılarken gelecek nesillerin ihtiyaçlarını tehlikeye atmamak şeklinde tanımlamıştır. Bu bağlamda sürdürülebilirlik raporlaması kavramı ortaya çıkmış ve günümüzde özellikle büyük ölçekli küresel şirketler arasında standart bir uygulama halini almıştır. Ancak şirketlerin sürdürülebilirlik raporlarında önem verdikleri konuların belirlenmesinde standartlaşmış bir yöntemin bulunmayışı, sektörel ve bölgesel farklılıklara neden olmaktadır. Bu durum önemlilik kavramına yönelik tartışmaları beraberinde getirmiştir. Başlangıçta finansal raporlama alanında ortaya çıkan önemlilik kavramı, son dönemde finansal olmayan sürdürülebilirlik raporlaması alanında da yaygın biçimde uygulanmaya başlanmıştır. Bu çalışmanın amacı, önemlilik kavramının sürdürülebilirlik raporlamasındaki temellerini literatür temelinde incelemektedir. Detaylı literatür incelemesi, önemlilik değerlendirme kriterlerinin standardize edilmemesi ve, paydaş beklentilerindeki farklılıklar gibi sorunların önemlilik değerlendirme süreçlerini olumsuz yönde etkilediğini ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, sürdürülebilirlik raporlamasında önemlilik kavramının daha şeffaf ve standart hale getirilmesi gerekmektedir. Uluslararası düzeyde ortak standartların geliştirilmesi, sektörlere özgü kriterlerin oluşturulması ve dijital araçların kullanılması, sürdürülebilirlik raporlarının tutarlılığını ve karşılaştırılabilirliğini artıracaktır.
İndirmeler
Referanslar
Adams, C. A., Druckman, P. B., & Picot, R. C. (2020). Sustainable development goals disclosure (SDGD) recommendations (online). https://www.integratedreporting.org/wp-content/uploads/2020/01/Adams_Druckman_Picot_2020_Final_SDGD_Recommendations.pdf, (Erişim Tarihi: 11/11/2023)
Avrupa Birliği. (2022), Corporate Sustainability Reporting Directive (online). at https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32022L2464, ( Erişim Tarihi 19/09/2024).
Bae, S. M., Masud, M. A. K., & Kim, J. D. (2018). A cross-country investigation of corporate governance and corporate sustainability disclosure: A signaling theory perspective. Sustainability. 10(8),2611-2627.
Beske, F. , Haustein, E., & Lorson, P. C. (2020). Materiality analysis in sustainability and integrated reports. Sustainability Accounting, Management and Policy Journal. 11(1),162-186.
Birleşmiş Milletler. (1987). Our common future. United Nations (online). https://digitallibrary.un.org/record/139811?v=pdf, (accessed 18 September 2024).
Birleşmiş Milletler.(2016). Sustainability (online). https://www.un.org/en/academic-impact/sustainability , (Erişim Tarihi 16/09/2024).
Calabrese, A., Costa, R., & Rosati, F. (2015). A feedback-based model for CSR assessment and materiality analysis. In Accounting Forum. 39 (4), 312-327.
Calabrese, A., Costa, R., Ghiron, N. L., & Menichini, T. (2017). Materiality analysis in sustainability reporting: a method for making it work in practice. European Journal of Sustainable Development. 6(3),439-439.
Chen, L., Tang, O., & Feldmann, A. (2015). Applying GRI reports for the investigation of environmental management practices and company performance in Sweden, China and India. Journal of Cleaner Production. 98, 36-46.
Dünya Ticaret Organizasyonu. (2021). Trade and climate change (online). https://www.wto.org/english/news_e/news21_e/clim_03nov21-4_e.pdf, (Erişim Tarihi 16/09/2024).
Eccles, R. G., Krzus, M. P., Rogers, J., & Serafeim, G. (2012). The need for sector‐specific materiality and sustainability reporting standards. Journal of applied corporate finance. 24(2),65-71.
Edgley, C. (2014). A genealogy of accounting materiality. Critical Perspectives on Accounting. 25(3):,255-271.
Farooq, M. B., Zaman, R., Sarraj, D., & Khalid, F. (2021). Examining the extent of and drivers for materiality assessment disclosures in sustainability reports. Sustainability Accounting, Management and Policy Journal. 12(5),965-1002.
Fasan, M., & Mio, C. (2017). Fostering stakeholder engagement: The role of materiality disclosure in integrated reporting. Business Strategy and the Environment. 26(3),288-305.
Gao, S. S., Heravi, S., & Xiao, J. Z. (2005). Determinants of corporate social and environmental reporting in Hong Kong: a research note. In Accounting Forum.29(2),233-242.
Garst, J., Maas, K., & Suijs, J. (2022). Materiality assessment is an art, not a science: Selecting ESG topics for sustainability reports. California Management Review. 65(1),64-90.
Gavana, G., Gottardo, P., & Moisello, A. M. (2017). Earnings management and CSR disclosure. Family vs. non-family firms. Sustainability. 9(12),2327.
Gavana, G., Gottardo, P., & Moisello, A. M. (2018). Do customers value CSR disclosure? Evidence from Italian family and non-family firms. Sustainability. 10(5),1642.
Hu, M., & Loh, L. (2018). Board governance and sustainability disclosure: A cross-sectional study of Singapore-listed companies. Sustainability. 10(7),2578.
Jones, P., Comfort, D., & Hillier, D. (2016). Managing materiality: a preliminary examination of the adoption of the new GRI G4 guidelines on materiality within the business community. Journal of Public Affairs.16(3),222-230.
Jørgensen, S., Mjøs, A. and Pedersen, L.J.T. (2022).Sustainability reporting and approaches to materiality: tensions and potential resolutions. Sustainability Accounting, Management and Policy Journal. 13(2), 341-361.
Küresel Raporlama Girişimi. (2021). GRI 3: Material Topics 2021 (online). https://www.globalreporting.org/how-to-use-the-gri-standards/gri-standards-english-language/, ( Erişim Tarihi: 14/07/2023).
Küresel Raporlama Girişimi. (2023). Double materiality The guiding principle for sustainability reporting (Online). https://www.globalreporting.org/media/rz1jf4bz/gri-double-materiality-final.pdf, (Erişim Tarihi: 21/09/2024).
KPMG. (2022). Big Shifts, Small Steps: Survey of Sustainability Reporting 2022 (online). https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/se/pdf/komm/2022/Global-Survey-of-Sustainability-Reporting-2022.pdf, ( Erişim Tarihi: 02/09/2023).
Lyon, T. P., & Maxwell, J. W. (2011). Greenwash: Corporate environmental disclosure under threat of audit. Journal of economics & management strategy. 20(1),3-41.
Meng, B., Peters, G. P., Wang, Z., & Li, M. (2018). Tracing CO2 emissions in global value chains. Energy Economics, 73, 24-42.
Messier Jr, W. F., Martinov‐Bennie, N., & Eilifsen, A. (2005). A review and integration of empirical research on materiality: Two decades later. Auditing: A Journal of Practice & Theory.24(2),153-187.
Mio, C., Fasan, M., & Costantini, A. (2020). Materiality in integrated and sustainability reporting: A paradigm shift?. Business Strategy and the Environment. 29(1),306-320.
Ngu, S. B., & Amran, A. (2018). Materiality disclosure in sustainability reporting: Fostering stakeholder engagement. Strategic Direction. 34(5),1-4.
Peters, G. P., Minx, J. C., Weber, C. L., & Edenhofer, O. (2011). Growth in emission transfers via international trade from 1990 to 2008. Proceedings of the National Academy of Sciences. 108(21),8903-8908.
da Silva Monteiro, S. M., & Aibar‐Guzmán, B. (2010). Determinants of environmental disclosure in the annual reports of large companies operating in Portugal. Corporate Social Responsibility and Environmental Management. 17(4),185-204.
Ortar, L. (2016). From flexibility to specificity: practical lessons from comparing materiality in sustainability reports of the world's largest financial institutions. International Journal of Corporate Strategy and Social Responsibility. 1(1), 44-64.
Said, R., Hj Zainuddin, Y., & Haron, H. (2009). The relationship between corporate social responsibility disclosure and corporate governance characteristics in Malaysian public listed companies. Social responsibility journal. 5(2), 212-226.
Statista. (2022). Companies who report on sustainability worldwide from 1993 to 2020 (online). https://www.statista.com/statistics/1232295/global-sustainability-reporting-growth-rate/, (Erişim Tarihi 02/09/2023).
Uluslararası Finansal Raporlama Standartı. (2018). Definition of Material Amendments to IAS 1 and IAS 8 (online). https://www.ifrs.org/content/dam/ifrs/project/definition-of-materiality/definition-of-material-feedback-statement.pdf, ( Erişim Tarihi: 23/10/2023).
Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulu. (2023). IFRS S1 General Requirements for Disclosure of Sustainability-related Financial Information (online). https://www.ifrs.org/issued-standards/ifrs-sustainability-standards-navigator/ifrs-s1-general-requirements/, (Erişim Tarihi: 24/10/2023).
Unerman, J. and Zappettini, F. (2014). “Incorporating materiality considerations into analyses of absence from sustainability reporting. Social and Environmental Accountability Journal. 34 (3),172-186.
Wu, S. R., Shao, C., & Chen, J. (2018). Approaches on the screening methods for materiality in sustainability reporting. Sustainability.10(9),3233-3249.
Zhang, Z., Guan, D., Wang, R., Meng, J., Zheng, H., Zhu, K., & Du, H. (2020). Embodied carbon emissions in the supply chains of multinational enterprises. Nature Climate Change. 10(12), 1096-1101.