EMEK GÜCÜNÜN VERGİLEMESİNDE YÖNTEM KARŞILAŞTIRMASI: MALİ FEDARİLİZMDE ÜLKE ÖRNEKLERİ


DOI:
https://doi.org/10.69599/izd.2748Anahtar Kelimeler:
emek- mali federalizm- ödeme güvü- gelir vergisi- vergi yüküÖzet
Mali federalizm, devletlerin mali sorumluluklarının ve yetkilerinin yönetim birimlerine paylaştırılması olarak uygulandığı üniter yapıya alternatif bir yapıdır. Bu çalışmada, mali federalizm uygulayan üç gelişmiş ülkede emek gelirlerinin vergilendirilme esasları incelenmiştir. Bu ülkeler emeğin vergilendirilmesinde ele alınan indirimler, vergi tekniğinde mevcut unsurlar ile vergi adaleti açısından ödeme gücüne ulaşılmasında dikkate alınan düzenlemeler çerçevesinde araştırılmıştır. Araştırmada karma yöntem kullanılarak ülkelerin mevzuat ve vergilendirme yöntemleri incelenmiş karşılaştırma olanağı sunulmuştur. ABD örneğinde farklı vergilendirme yetkisine sahip idari yapıya sahip olmasına rağmen çifte vergilendirmeyi önlemekle beraber vergilemede sübjektiflik özelliğini koruyan reform düzenlemeler yapılmıştır. Almanya’da federal devletin eyalet bazda vergilendirme yaparken mali eşitliği sağlayıcı federal devlet sınırları çerçevesinde yeknesanlığı koruması şartı kabul edilerek birçok gider indirimleri ile sübjektiflik korunmaktadır. İsviçre’de de mali sorumluluk yönetim birimlerine mükelleflerin omuzlarına aşırı vergi yükü yüklenmemesi amacıyla ayrıştırılarak yaşam standartlarını düşürmemek gerçek ödeme gücüne ulaşabilmek için detaylı harcamalar indirim yapılarak yine sübjektifliğin korunması gerçekleştirilmektedir.
Çalışmanın amacı bu alanda ve örnek ülke vergi politikalarında ihtiyaç duyulan bilgi kaynağındaki yetersizliğin literatüre kazandırılmasıdır. Mevzuat uygulamaları temelinde güncel veriler araştırılmıştır. Türkiye’nin uluslararası vergi politikalarına uyum amaçlı düzenlemelerinde elde edilen bulguların karşılaştırılabilir faydası gözetilmektedir. Emek kaynağının diğer gelir unsurları karşısında korunması ve mali eşitliğin sağlanması bakımından vergilendirmede farklı usul imkanlarının tanınması tavsiye edilmektedir. Bilhassa bölgesel çeşitlilik gösteren heterojen yapı dikkate alındığında verginin sübjektif özelliğinden faydalanılması bakımından beyan usulü daha detaylı incelenmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Almanya Gelir Vergisi Kanunu (Einkommensteuergesetz), md.32a, https://www.gesetze-im-internet.de/estg/__32.html (05.11.2023).
Authenticated U.S. Government Information, 3 Ocak 2017, https://www.govinfo.gov/content/pkg/BILLS-115hr1enr/pdf/BILLS-115hr1enr.pdf (14.02.2025).
Buchanan, The American Economic Review , Sep., 1950, Vol. 40, No. 4 (Sep., 1950), pp. 583- 599.
Bundesministerium der Finanzen, Steuerformulare, https://www.formulare-bfinv.de/ffw/content.do (14.02.2025).
Darby, Julia, Anton Muscatelli, and Graeme Roy. "Fiscal decentralisation in Europe: A review of recent experience." European Research in Regional Science 13 (2003): 1-32.
DBG, md.36/2
Ek N beyannamesi (Ücret Geliri Elde Eden Mükelleflerin Doldurması Gereken Beyanname), https://www.formulare-bfinv.de/ffw/resources/ticket/iBdVqlQFRiiQtiHFfLYuDA/Anlage_N_2023.pdf (14.02.2025).
ESTV, Kurzer Überblick über die Einkommenssteuer natürlicher Personen, 2021,
Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası (Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland), md.106 https://www.gesetze-im-internet.de/englisch_gg/englisch_gg.html#p0605 (15.02.2025).
Federal Constitution of the Swiss Confederation, 18 Nisan 1999, md.3.
Federal Tax Administration (FTA), Swiss Tax System, Swiss Tax Conference, 3. edition 2021
Federal Tax Administration, Tax rates, https://swisstaxcalculator.estv.admin.ch/#/taxdata/tax-scales (15.02.2025).
Gale, William G. Hilary Gelfond, Aaron Krupkin, Mark J. Mazur, and Eric Tode, Effects Of The Tax Cuts And Jobs Act: A Preliminary Analysis”, Tax Policy Center, June 13, 2018, s.28. https://www.urban.org/sites/default/files/publication/98633/2018.06.08_tcja_summary_paper_final_1.pdf (15.02.2025).
Güneş Bayram ve Sedat Acar. (2022). Bir Mali Federalizm Örneği Olarak İsviçre, s.388,396.
https://law.justia.com/us-states/ (15.02.2025)
Hughes, Joseph S. Fiscal Federalism: Theory and Practice, Congretional research service, June 3, 2020, https://crsreports.congress.gov/product/pdf/R/R46382 s.1.
MME, Overview of Individual Taxation in Switzerland, https://www.mme.ch/en/magazine/articles/overview-of-individual-taxation-in-switzerland (15.02.2025).
Musgrave, Richard A. Nebraska Journal of Economics and Business , Autumn, 1971, Vol. 10, No. 4 (Autumn, 1971), pp. 3-13.
Oates, Wallace E. An Essay on Fiscal Federalism Journal of Economic Literature, Vol. 37, No. 3 (Sep., 1999), pp. 1120-1149 (30 pages).
Piketty, Thomas ve Emmanuel Saez, “How Progressive Is the U.S. Federal Tax system? A Historical and International Perspective”, The Journal of Economic Perspectives, Cilt: 21, No. 1, Winter, 2007.
Rappoport W., David E. Tax Reform, Homeownership Costs, and House Prices, Proceedings. Annual Conference on Taxation and Minutes of the Annual Meeting of the National Tax Association, Cilt: 112, 2019, s.1.
Sherlock, Molly F., Donald j. Marples, Overview of the Federal Tax System in 2022, Congressional Research Service, 2022. https://crsreports.congress.gov/product/pdf/R/R45145 (15.02.2025).
Urban Institute, State and Local Revenues, https://www.urban.org/policy-centers/cross-center-initiatives/state-and-local-finance-initiative/state-and-local-backgrounders/state-and-local-revenues (15.02.2025)
Vermeer, Timothy Katherine Loughead, State Individual Income Tax Rates and Brackets for 2022, https://taxfoundation.org/publications/state-individual-income-tax-rates-and-brackets/ (15.02.2025)
Zeren, G. (2019). “Türkiye’de ve Bazı Ülkelerde Vergi Karmaşıklığının Karşılaştırmalı İncelenmesi”,International Journal of Public Finance, 4(2), 145-165.