HİZMETKAR LİDERLİK
Özet Görüntüleme: 22
/ 
PDF İndirme: 7
DOI:
https://doi.org/10.69599/izd.2617Anahtar Kelimeler:
Hizmet- Liderlik- Hizmetkar LiderlikÖzet
Çağımızda yaşanan değişimle birlikte insanı pasif bir unsur olarak gören otoriter liderlik anlayışı değişerek yerini insana değer veren, onlarla iletişim kuran, izleyenlerinin beklentilerine cevap vermek için çabalayan, onların gelişimine katkı sağlamaya çalışan, yaşam boyu öğrenme felsefesini benimseyen hizmetkar liderlik anlayışını ortaya çıkarmıştır. Hizmetkar liderlik anlayışı değişim ve dönüşümün ortaya çıkardığı çağdaş liderlik yaklaşımlarından birisidir. Hizmetkar liderlik, izleyicilerine doğrudan hizmet eden ve bunu görev sayan, onlara mentorluk yapan bir anlayıştır. Hizmetkar lider, izleyenlerinin beklentilerini karşılama doğrultusunda çaba göstermesinin yanı sıra onların çıkarlarını ön plana alır. Hizmetkar lider, izleyenleri ile empati kurarak etkileşim sağlar. Bu bağlamda hizmetkar liderlik, izleyenlerin isteklerinin ve ihtiyaçlarının doğru olarak tespit edilerek, bunlara cevap vermede etkili bir yaklaşımdır. Hizmetkar liderlik anlayışının benimsendiği örgütlerde, adalet ve güven temelinde huzurlu bir çalışma ortamı oluşturulabilir. Böyle bir ortamda çalışanların verimliliği, motivasyonu, iş kalitesi artarak, örgütsel başarıya ulaşılabilir. Bu noktada hizmetkar liderlik, önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı içinde yaşadığımız yüzyılda her alanda etkili olan hizmetkar liderlik anlayışını kavramsal perspektifte detaylı olarak incelemektir.
İndirmeler
Referanslar
AKDÖL, B. (2015). Hizmetkar Liderliğin İş Tatminine Etkisi: Bilişim Sektöründe Bir Araştırma. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
BAKAN, İ, & DOĞAN, İ. F. (2012). Hizmetkar Liderlik. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(2), 1-12.
BARBUTO, J. E., & WHEELER, D. W. (2006). Scale Development and Construct Clarification of Servant Leadership. Published in Group & Organization Management 31(3), 300–326.
BASS, B. M., & AVOLIO, B. J. (1990). The Implications of Transactional and Transformational Leadership for Individual, Team, Organizational Development. Research in Organizational Change and Development, 4: 231-272.
BEĞENIRBAŞ, M., & CAN YALÇIN, R. (2020). Hizmetkâr Liderlik Algısının Duygusal Emek Üzerine Etkileri: Hizmet Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Savunma Bilimleri Dergisi, 19(37), 159-194.
BOLAT, T., BOLAT, Ö. İ., & YÜKSEL, M. (2016). Hizmetkar Liderlik ve Psikolojik Güçlendirme İlişkisi: Örgüt Kültürünün Düzenleyici Etkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(36-1), 75-104.
BÜYÜKYAVUZ, C. Ö. (2024). Hizmetkar Liderlik İle İşe Gömülmüşlük Arasındaki İlişkide Algılanan Örgütsel Desteğin ve Personel Güçlendirmenin Aracı Rolü. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
CELEPLI SÜTBAŞ, M., & ATILLA, G. (2020). Hizmetkâr Liderlik ve İş Performansı Arasındaki İlişkide İş Tatmininin Aracılık Rolü: Antalya İli Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(3), 237-255.
CINNIOĞLU, H. (2019). Hizmetkâr Liderlik Davranışının Örgütsel Özdeşleşme ve İşgören Performansı Üzerine Etkisi: Restoran Çalışanları
Üzerinde Bir İnceleme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11 (4), 2902-2911.
ÇELEBI, M. A. (2023). Hizmetkâr Liderlik Üzerine Bir Değerlendirme: «Hayat Bugün» Dizisi Örneği. Journal of Medical Sciences, 4(4), 180-190.
ÇETINKAYA, A. Ş., & YILDIZ, E. (2018). Hizmetkâr Liderlik Algısının Personel Güçlendirmeye Etkisi: Perakende Sektörü Çalışanları Araştırma. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 20 (35), 1-11.
DAL, L., & ÇORBACIOĞLU, S. (2014). Hizmetkar Liderlik Davranışları ve Lider-Üye Etkileşimi İlişkisi: Bir Devlet Üniversitesi Üzerine Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(4), 287-310.
DALGIÇ, D. (2017). Hizmetkar Liderlik ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Hizmet Sektöründe Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
DINÇER, M. K., & ÖKSÜZ, B. (2011). Hizmetkâr Liderlik Anlayışı İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Geliştirmek. Erciyes İletişim Dergisi “akademia”, 2(2), 2-18.
DÖKMEN, Ü. (2002). İletişim Çatışmaları ve Empati. 20. Baskı, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
DUYAN, E. C. (2012). Hizmetkar Liderlik: Çalışan İyilik Hali ve Çalışma Yaşamının Kalitesi İle İlişkileri Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
DUYAN, E. C., & VAN DIERENDONCK, D. (2014). Hizmetkar Liderliği Anlamak: Teoriden Ampirik Araştırmaya Doğru. Sosyoloji Konferansları, 49, 1-32.
ERDAĞ, T. & ARSLANTAŞ, C. (2021). Kabin Amirlerinin Hizmetkâr Liderlik Davranışları Kabin Memurlarının İş Tatmin Düzeyi Üzerinde
Etkili midir? Tam Hizmet Sağlayıcı Bir Havayolu İşletmesinde Araştırma. İzmir İktisat Dergisi, 36(4), 789-810.
EVA, N., ROBIN, M., SENDJAYA, S., DIERENDONCK, D.V. & LIDEN, R. C. (2019). Servant Leadership: A Systematic Review and Call for Future Research. The Leadership Quarterly, 30, 111–132.
FINDIKÇI, İ. (2009). Bir Gönül Yolculuğu: Hizmetkar liderlik. İstanbul: Alfa Yayın.
FARLING, M. L., STONE, A. G. & WINSTON, B. E. (1999). Servant Leadership: Setting The Stage for Empirical Research. Journal of Leadership Studies, 6(1-2), 49-72.
FIEDLER, F.E., & JOSEPH E.G. (2004), Leadership in a Non-Linear World. in C. Cooper (Ed.), Leadership and Management in the Twenty-First Century- Business Challenges of the Future. Oxford, UK: Oxford University Press, 185-203.
GREENLEAF, R. K. (1970). The Servant as Leaders. Westfield, ID: Greenleaf Centre for Servant Leadership. Greenleaf, R. K. (1977). Servant Leadership a Journay Into the Nature of Legitimate Powerve Greatness. 25th Anniversary Edition. New York: Paulist Press.
GÜLER, N. (2024). Hizmetkar Liderlik İle İş Tatmini Arasındaki İlişki: Öğretmenler Üzerine Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Gümüşhane Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Gümüşhane.
GÜLER, N., & ŞIMŞEK, T. (2024). The Relationship between Servant Leadership and Job Satisfaction: Research on Teachers. Uluslararası
Yönetim Akademisi Dergisi, 7(2), 502-514.
HANSE, J. J., HARLIN, U., JAREBRANT, C., ULIN, K., & WINKEL, J. (2016). The Impact of Servant Leadership Dimensions on Leader–
Member Exchange among Health Care Professionals. Journal of Nursing Management, 24(2), 228-234.
IBICIOĞLU, H., ÖZMEN, İ., & TAŞ, S. (2009). Liderlik Davranışı ve Toplumsal Norm İlişkisi: Ampirik Bir Çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 1-23.
İŞBILEN, U. (2023). Hizmetkar Liderlik ve Dönüşümsel Liderlik Tarzlarının Çalışanların Motivasyonları ve Örgütlerin Çeviklikleri Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
JOSEPH, E. E., VE WINSTON, B. E. (2005). A Correlation of Servant Leadership, Leader Trust and Organizational Trust. Leadership & Organizational Development Journal, 26(1), 6-22.
KARAHAN, H. (2022). Örgütsel Sinizm İle Hizmetkar Liderlik Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Enstitüsü, Denizli.
KAVAK, P. B. (2019). Hizmetkâr Liderlik Tarzının Örgütsel Öğrenmeye Etkisi-Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi,
Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
KAYA, E. (2019). Hizmetkar Liderlik: Turizm Sektöründe Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
İstanbul.
KILIÇ, K. C., & AYDIN, Y. (2016). Hizmetkâr Liderlik Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18 (30), 106-113.
KINALI, S. (2021). Hizmetkar Liderlik Davranışının İçsel Motivasyona Etkisinde Psikolojik Güçlendirmenin Aracılık Rolü Araştırması. Selçuk
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
KIRSCHNER, J. (1994). Manipülasyon Ama Nasıl? İnsanları Etkilemenin ve Kullanmanın Sekiz Ana Kuralı. Çeviren: Aydın Arıtan, İstanbul: Arıtan Yayınevi.
KIZILKAYA, M. D. (2023). Hemşire Yöneticilerin Hizmetkar Liderlik Davranışları İle Hemşirelerin Hasta Güvenliği Tutumları ve İlaç Hatalarını Bildirmeme Nedenleri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
KIRBY, P.C., PARADISE, L.V. & KING, M.I. (1992). Extraordinary Leaders in Educalion: Understanding Transfomıatinnal Leadership. Journal
of Educational Research, 85(5), 303-311.
KOÇEL, T. (2005). İşletme Yöneticiliği. 10. Baskı, İstanbul: Arıkan Basım Yayım Dağıtım.
KÜÇÜK, K., VE YAVUZ, E. (2018). Hizmetkâr Liderlik: Gandhi Örneği. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 1(2), 81-93.
LIDEN, R.C., WAYNE, S.J., ZHAO, H., VE HENDERSON, D. (2008). Servant Leadership: Development of A Multidimensional Measure and Multi-Level Assessment. The Leadership Quarterly, 19(2), 161-177.
MARAKÇI, D. B. (2020). İlkokulda Görev Yapan Yöneticilerin Hizmetkar Liderlik Özellikleri İle Öğretmenlerin Motivasyonları Arasındaki
İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
NEUMANN, Y., & NEUMANN, E. F. (1999). The President and The College Bottom Line: The Role of Strategic Leadership Style. The International Journal of Educational Management, 13(2), 73-79.
NORTHOUSE, P. G. (2013). Leadership: Theory & Practice. 6 th Edition, California: Sage Publications.
ÖTER, Ö. M., & DAĞLI, A. (2023). Hizmetkâr Liderlik Davranışı İle Örgüt Sağlığı ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 22(88), 1941-1957.
ÖZÇELEBI, Z. (2023). İkna Motivatörü Olarak Korku Çekiciliğinin Estetik ve Kozmetik Cerrahi Endüstrisinde Kullanımı. Yüksek Lisans Tezi,
Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
ÖZTÜRK ÇIFTÇI, D. (2022). Hizmetkâr Liderliğin Ardıllarının Meta Analiz Yöntemi ile İncelenmesi. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi,
(3), 171-192.
ÖZMUTLU, İ. (2011). Bedensel Engelli Sporcularda Antrenörlerin Hizmetkâr Liderlik Davranışlarının Sporcu Tatmini İle İlişkisi. Doktora
Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
PAGE, D., & WONG, P.T.P. (2003). Servant Leadership: An Opponent-Process Model and The Revised Servant Leadership Profile. Trinity
Western University, Servant Leadership Roundtable October, 1-13.
PALTA, A. (2019). Examination of Teachers’ Perceptions about Servant Leadership and Organizational Commitment. International Education Studies, 12(4), 36-41.
PATTERSON, K. A. (2003). Servant Leadership: A Theoretical Model (Doctoral dissertation, Regent University).
PERLOFF, R. M. (2018). The Dynamics of Persuasion: Communication and Attitudes in the 21st century. Routledge.
PODSAKOFF, P. M., MACKENZIE, S. B. & BOMMER, M. H. (1996) Transformational Leader Behaviors and Substitutes for Leadership as Determinants of Employee Satisfaction, Commitment, Trust and Organizational Citizenship Behaviors. Journal of Management, 22(2), 259-298.
PÜRLÜPINAR, A. (2023). Spor Merkezlerindeki Sporda Hizmetkâr Liderlik Davranışlarıyla Spora Katılım Motivasyonu Arasındaki İlişkinin
İncelenmesi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü, Niğde.
ROST, J. C. (1993). Leadership for the Twenty- First Century. New York: Praeger.
RUSSELL, R.F., VE STONE, A. G. (2002), A Review of Servant Leadership Attributes: Developing a Practiacal Model. Leadership and Organization Development Journal, 12(3), 145-157.
SARI, N., AKKAYA, A., KAYNAR, F., ORÇAN, M., VE KESIK, M. (2024). Eğitimde Hizmetkâr Liderlik: Öğrenme Ortamlarını Güçlendiren
Bir Yaklaşım. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies, 10(45), 62-72.
SENDJAYA, S., VE SARROS, J. C. (2002). Servant Leadership: Its Origin, Development, and Application in Organizations. Journal of Leadership and Organization Studies, 9(2), 57-64.
SPEARS, L. C. (2004). Practicing Servant-Leadership. Leader to Leader, ProQuest Central, 34, 7-11.
SPEARS, L. C. (2005). The Understanding and Practice of Servant Leadership. In Servant Leadership Research Roundtable. The International Journal of Servant-Leadership; Spokane, 7(1), 29-45.
SPEARS, L. C. (2010). Character and Servant Leadership: Ten Characteristics of Effective, Caring Leaders. The Journal of Virtues & Leadership, 1(1), 25-30.
TEMIZ, İ., KILIÇ, H., ÇELIK, Z., ALTUNBOĞA, H., DEMIRTAŞ, O., KIRMIZI, M. & DEMIR, Ü., (2024). Okul Müdürlerinin Hizmetkâr Liderlik Davranışlarının Okul Kültürüne Etkisinin İncelenmesi. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 11 (1), 200-209.
TOKMAK, M. (2018). Yöneticilerin Hizmetkâr Liderlik Davranışlarının Çalışanlar Tarafından Algılanma Düzeylerine Yönelik Bir Araştırma.
Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(4), 959-978.
TOPALOĞLU, C. (2019). Hizmetkar Liderliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisinde İş Tatmininin Aracı Rolü: Belediyeler
Üzerinde Bir Uygulama. Doktora Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
TURNER, N. VE BARLING, J. (2002). Transformational Leadership and Moral Reasoning. Journal of Psychology, 87(2), 304-311.
USTA, M. E., VE ÜNSAL, Y. (2018). Okullarda Algılanan Hizmetkâr Liderlik Düzeyinin İncelenmesi. Sakarya University Journal of Education,
(4), 168-184.
ÜRÜ SANI, F. O., ÇALIŞKAN, S. C., ATAN, Ö., & YOZGAT, U. (2013). Öğretim Üyelerinin Hizmetkâr Liderlik Davranışları ve Ardılları Üzerine Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış, 13(1), 63-82.
VAN DIERENDONCK, D., & PATTERSON, K. (2010). Servant Leadership: Developments İn Theory And Research. Springer
VARICI, H., BAKLA, M., ÖZCAN, S., PIŞKIN, S., AYDOĞAN, S., ÇIÇEK, Ö., TEMEL,U., VE BILGIN, O. (2023). Algılanan Hizmetkâr Liderliğin Öğretmen İş Doyumuna Etkisi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi (BNEJSS), 9(4), 43-48.
VROOM, V. H., VE JAGO, A. G. (2007). The Role of The Situation in Leadership. American Psychologist, 62(1), 17-24.
WINSTON, B. (2003). Extending Patterson’s Servant Leadership Model. Retrieved April, 12, 2008.
YILDIZ, P. (2015). Hizmetkâr Liderliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi: Beşiktaş Belediyesi Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma.
Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
YUKL, G. (1999). An Evaluation of Conceptual Weaknesses in Transformational and Charismatic Leadership Theories. Leadeship Quarterly, 10(2), 121-330.
YURDAKUL, S., & KOSA, G. (2023). Hizmetkâr Liderliğin İş Yaşam Kalitesine Etkisinde: Mesleki Canlılığın Aracı Rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15 (2), 1100-1115.
